Coğrafi Yapı
KONUMU:
38° 52′ 38″ ile 39° 19′ 49″ Doğu boylamları ve Ekvatora göre 39° 58′ 23″ ile 40° 21′ 49″ Enlemleri arasında yer alır. İlçemizin doğusunda Kelkit İlçesi batısında Giresun İli (Alucra İlçesi) kuzeyinde Torul İlçesi ve Güneyinde ise Erzincan İli ile çevrilidir.
YÜZÖLÇÜMÜ:
İlçemizin yüzölçümü 992 km2 olup denizden yüksekliği 1450 metredir. İlçemizin en alçak yerinin denizden yüksekliği 900 metredir. En yüksek yeri 3140 metre ile Karadağ’dır.
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ:
Öncelikle ilçemizi ovasal bir yer olarak görebiliriz. Şiran Ovası olarakta adlandırılmaktadır. İlçenin kuzeyinde Tarsun Dağları güneyinde Çimen Dağları doğusunda Çilhoroz Dağı batısında ise herhangi büyük bir dağ yer almamaktadır.
İlçemizde çok miktarda tepe de bulunduğu için ilçemizin bir kısmı da plato görünümündedir. Arazi olarak genelde dalgalı bir yapıya sahip olmakla birlikte Alüvyon Kil ve Tortul Katmanlardan oluşmuştur. Halk arasında Gavur Dağları olarak adlandırılan Tarsun Dağları 4. Jeopolitik zamana ait olup doğudan batıya doğru uzanmaktadır. Torul ilçesiyle sınır olan bu dağlar volkanik bir yapıya sahip olup 3140 metre yüksekliğe sahiptir. Burada haziran ayında kar görebilme imkanınız bile vardır.
AKARSULAR:
Akarsu dediğimiz zaman ilk olarak Kelkit Çayı aklımıza gelmektedir. Ayrıca Akbulak Deresi , Karaca Suyu , Y.Kulaca Deresi , Yeşilbük Deresi Kelkit Çayına Karışan akarsularımızdır.İlçemiz su ihtiyacının giderilmesi yaz aylarında zor olmakla beraber ilk baharda bol miktarda su bulunmaktadır.Kendi görüşüm olarak şunu eklemek istiyorum ki şuana kadar gittiğim bütün yerler arasında ilçemizin suyu gibi temiz ve lezzetli su içememiş birisiyim. Bunun dışında ilçemizde Koruluk , Kızlarkalesi ve Telme Gölet’i bulunmaktadır.
BİTKİ ÖRTÜSÜ:
İlçemizde Yaklaşık olarak % 35 ekili yerler % 25 mera ve otlaklar % 30 oranında ormanlar % 10 u ise verimsiz topraklardan oluşmaktadır.İlçemiz Çam Ormanları ile çok güzel bir oksijen tesis yeridir.Bu oran Gavur dağında bir hayli yüksektir.Bunun dışında pelit ağaçlarına da sıkça rastlanabilir.Bunun dışında ilçemizde iklim sert geçtiği için yumuşak meyveler yetişmemektedir.Fakat elma ve kuşburnu ilçemizin simgeleri gibidir.Elma armut erik kayısı ceviz gibi meyveler ilçemizde bolca bulunmaktadır.
İKLİMİ:
İlçemizin iklimi Karadeniz ikliminden ziyade karasal bir özellik göstermektedir. Yazları sıcak ve kurak kışları soğuk ve yağışlı geçer.Gece ile gündüz arasındaki sıcaklık farkı çok fazla olup 15-20 dereceyi bulabilmektedir.Bu nedenle ilçemiz yazın gurbetçiler tarafından bir nevi tatil için hazır bir mekanı gibidir.İlkbahar ve sonbahar mevsimleri yağışlı geçmektedir. Yaz ayları olarak Mayıs-Eylül kış ayları olarak ise Kasım-Mart aylarını söyleyebiliriz.
GÖLETLER
KIZLARKALESİ GÖLETİ
Kızlarkalesi göleti Konaklı köyü’nün yakınlarında Yeşilbük Deresi üzerinde bulunmaktadır. Bu gölet sulama amaçlı olup Yeşilbük Kasabası ve civarındaki köylerin arazilerini sulamaktadır.
TELME GÖLETİ
Kırsal alana inşa edilen bu gölette sulama amaçlı olup suyunu Telme Deresi ve kar-yağmur suları ile tamamlamaktadır.İlçe insanın mesire yeri olarak kullanıldığı Telme Göleti’nin sularından Telme, Alacahan, Karaköy, İne mahallesi ve merkez ilçe faydalanmaktadır.
KORULUK BARAJI
Erenkaya Köyü yakınlarında Koruluk denen mevkide yapılan bu baraj sulama amaçlıdır. Dere yatağı üzerine kurulan gölet suyunu Kekre Deresi’nden ve kurulduğu dereden alacaktır. 2007 yılında tamamlanması planlanmıştır. Tamamlandığında geniş bir alanı sulayacak Koruluk Göleti sulu tarıma geçişte önemli bir rol alacaktır. Bu barajın yapımında Erenkaya Köyü’nün arazisinin bir çoğu gitmiştir. Barajın sularından Erenkaya, Merkez İlçe, Çal, Söğütalan, Örenkale, Sarıca, Koyunbaba, Günbatur, Bilgili Köyleri faydalanacaktır.
Yeraltı Kaynaklarımız
Şiran İlçemizin bir hayli yeraltı zenginliği vardır. Fakat yeraltı zenginliklerinden günümüzde hemen hemen hiç faydalanılmamaktadır. İlk çağlarda bu madenlerimizin işletildiğini Konaklı, Kırıntı, Y. Kulaca, Yedibölük, Elmaçukuru köylerinde ortaya çıkarılan madenlerden anlamaktayız. İlçemizde yeraltı zenginliği olarak ilk başta geniş bir rezerve sahip günümüzde bir çok alanda kullanılan kil vardır. İlçemizin tamamında kil yatakları bulunmaktadır. ikinci sırayı Akbulak, Telme, Çambaşı Köylerindeki kömür yatakları almaktadır. Bunlardan sadece Akbulak Köyü yakınlarındaki taş kömürü yatakları işletmeye açıktır. Kaliteli olan kömürümüz ilçenin yakıt ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır. Telme ve Çambaşı Köylerindeki kömür yatakları henüz işletmeye açılmamıştır.
Diğer yeraltı zenginlikleri ise ; Y.Kulaca Köyü çevresinde bakır, Konaklı Köyü çevresinde Kurşun, Yeşilbük Kasabası yakınlarında kaliteli mermer yatakları bulunmaktadır. Bunların hiçbiri rezerv tespiti yapılmamış sadece Konaklı Köyü yaylasındaki kurşun madeninin işletildiğini çıkarılan büyük maden galerisinden anlıyoruz. Bu madenlerde rezerv tespiti yapılmadığından ekonomik olup olmadığı bilinmemektedir. Başka bir yeraltı zenginliği ise Çakırkaya köyünde bulunan cips ( alçı taşı ) ve Söğütalan Köyü’ndeki barit madenidir. Burada bulunan maden kısa bir süre işletildiyse de ulaşım zorluğu nedeniyle kapatılmıştır. Günümüzde bu madenlerden sadece barit ve kalsit madenleri kurulan tesislerde işletilmektedir. Yine de Şiran yöresi yeraltı zenginliği bakımından bakirdir (kullanılmamış) ve geniş bir araştırma yapılmamıştır